Is NLD een vorm van autisme?

NLD is geen vorm van autisme, maar deelt wel enkele kenmerken met Asperger en PDD NOS, een stoornis uit het autistisch spectrum. Stoornissen in het autistisch spectrum zijn primair contact- en communicatiestoornissen, terwijl NLD primair een waarnemingsstoornis is.

Kenmerken die overeenkomen zijn bv. :

  • moeilijkheden ondervinden in nieuwe situaties (alles graag hetzelfde houden)
  • moeilijk het geheel zien en erg gericht zijn op details
  • moeilijkheden hebben met sociale contacten
  • moeilijkheden hebben met structuur aanbrengen

NLD is een neuropsychologische diagnose, terwijl autisme / PDD een psychiatrische classificatie kent naar aanleiding van de DSM V (een internationale handboek van de psychiatrie). De neuropsychologie houdt zich bezig met de relatie tussen hersenen en gedrag en de stoornissen die zich hieruit kunnen voordoen.

Het verschil met syndromen in het autistisch spectrum is echter dat kinderen / mensen met NLD wel een grote behoefte hebben aan sociale contacten, maar niet weten hoe ze die moeten leggen en onderhouden. Ze missen de instrumenten, vaardigheden om dit te doen. Ze hebben wel een rijk gevoelsleven, maar hebben moeite met het herkennen en benoemen van emoties bij zichzelf en anderen. Dat maakt dat ze vaak onmachtig zijn in hun sociale leven en buiten de groep staan. Deze vaardigheden kunnen en moeten door middel van training aangeleerd worden, zodat de kinderen / jongeren emotioneel en sociaal versterkt worden.

Kan ik met een diagnose NLD in aanmerking komen voor een PGB of een LGF (rugzakje)?

Wie een PGB wil aanvragen op basis van de diagnose NLD kan veel obstakels tegenkomen. Dat heeft alles te maken met de positie van de diagnose NLD binnen de medische wereld. NLD is een term uit de neuropsychologie en is opgenomen in de classificatiesystemen van de DSM-IV als leerstoornis.

NLD (DSM-IV As 1: 315.9 Leerstoornis NAO) geeft veel verwarring. Is het nu wel AWBZ of niet. Het probleem zit hem in het woord leerstoornis. Door de term wordt het geïnterpreteerd als zijnde een probleem bij het leren. Hierdoor zou het een onderwijsprobleem zijn. Echter is het non-verbale deel essentieel. Het gedrag wat bij NLD in matige tot ernstige vormen kan vertonen geeft aanleiding om zorg bij de begeleiding van het kind te vragen.

Sec genomen zegt het College van Zorgverzekeringen hierover het volgende (uit het geschil met CVZ oktober 2006 Zknr. 26072823 –Indicatiegeschil):

In de afbakening tussen de indicatiestelling door Bureau Jeugdzorg en het CIZ is het, in het geval van jeugdigen, belangrijk om vast te stellen of sprake is van een verstandelijke handicap, danwel of er gedrags- en opvoedingsproblemen zijn of psychiatrische problematiek. Hoewel gegevens over het verstandelijke niveau van verzekerde ontbreken, is aannemelijk dat verzekerde in kwestie niet verstandelijk gehandicapt is. Verzekerde bezoekt immers het regulier onderwijs en een aanvraag voor een “rugzakje” is door het REC afgewezen. De medisch adviseur merkt daarnaast op dat het bestaan van NLD geen grondslag vormt voor AWBZ-zorg. In een individueel geval kan wellicht bij een kind met NLD toch een indicatie worden gesteld, echter niet omdat er sprake is van NLD, maar omdat er sprake is van bijkomende (bijvoorbeeld somatische) problematiek, die wel binnen het indicatiebereik van de AWBZ valt. Dat is naar het oordeel van de medisch adviseur in dit geval echter niet aan de orde.

De problemen die zich voordoen bij NLD zoals het niet kunnen reguleren van emoties (angst, woede- uitbarstingen, depressie en agressie) en het niet begrijpen van non-verbale signalen in sociale interacties worden niet belicht. Terwijl zich juist dáár de grote problemen zich voordoen. Op grond van de ernst van deze gedragsproblemen is wel AWBZzorg mogelijk onder de grondslag psychiatrie.

De nadruk zal bij het aanvragen van zorg dus op die secundaire kenmerken, de gedragsproblemen moeten liggen. Door onderzoeken kan de ernst van het gedrag worden onderbouwd. Daarbij moeten de gedragsproblemen zich voordoen op alle leefgebieden (thuis, school, vrije tijd en relatie). Wanneer de gedragsproblemen zich alleen voordoen in de schoolsituatie is AWBZ niet mogelijk.

De zorgwet gaat echter veranderen, van de AWBZ naar de gemeente. Deze transitie betekent dat niet meer de diagnose op de voorgrond komt te staan maar de ernst van de problemen. Dit betekent voor mensen met NLD die vastlopen dat er zeker mogelijkheden kunnen zijn om hulp vergoed te krijgen. Omdat deze transitie pas is 2015 gaat plaatsvinden is het nog onduidelijk hoe en wat er gaat gebeuren. We houden dit zeker voor u in de gaten!

Lijkt NLD ook op andere stoornissen?

Comorbiditiet

Comorbiditeit betekent dat er twee of meer stoornissen tegelijkertijd zich voordoen. Dat betekent meestal dat iemand dan twee of meer diagnoses krijgt. In het geval van NLD komt dit regelmatig voor. Te denken valt aan bijvoorbeeld NLD en PPD-NOS of NLD en ADHD.

Professor Rourke (grondlegger van NLD) onderzocht het voorkomen van NLD bij verschillende ziektebeelden in de jeugd. Hij concludeert:

  • NLD komt altijd voor bij hydrocephalie (waterhoofd)
  • NLD komt altijd voor bij het syndroom van Asperger (vorm van autisme bij normaalbegaafden)
  • NLD komt altijd voor bij het syndroom van Turner (groeistoornis)
  • NLD komt vaak voor bij acute lymfalische leukemie (a.g.v. rontgenstraling)

De meest samengaande diagnoses zijn NLD en ADHD, NLD en dyspraxie, en NLD en Asperger.

Het zou te ver voeren om op alle syndroombeelden hier diep op in te gaan; wel willen we proberen het verschil en de overeenkomsten tussen NLD en de andere syndroombeelden helder te maken.

Sprekend over non-verbale ontwikkelingsstoornissen hebben we het over kinderen die

  • normaal begaafd zijn
  • meestal leerproblemen hebben
  • een gebrekkige aandachtsconcentratie hebben
  • onrustig zijn
  • psychomotorisch en motorisch onrijp zijn
  • vaak onhandig zijn
  • schrijfmoeilijkheden hebben
  • gedragsproblemen vertonen

NLD verschilt van ontwikkelingsdyspraxie en ADHD door:

  • problemen in contact maken en onderhouden met anderen als gevolg van gebrekkig inzicht in menselijke interactiepatronen.
  • Weinig expressie in gezicht en stem waardoor betekenis niet altijd duidelijk is.
  • tactiel-perceptuele tekorten (alles wat met voelen en ruimtelijk inzicht te maken heeft)
  • gebrek aan inlevingsvermogen
  • problemen in situaties waarin verrassingen of veranderingen zich voordoen. Ze houden graag alles voorspelbaar en volgens een vast patroon.
  • veel en graag praten, ook al luistert er niemand meer.

Overeenkomsten tussen het syndroom van Asperger (AS) en NLD zijn:

  • problemen in contact maken en onderhouden met anderen als gevolg van gebrekkig inzicht in menselijke interactiepatronen.
  • Weinig expressie in gezicht en stem waardoor betekenis niet altijd duidelijk is.
  • gebrek aan inlevingsvermogen
  • problemen in situaties waarin verassingen of veranderingen zich voordoen. Ze houden graag alles voorspelbaar en volgens een vast patroon.
  • veel en graag praten, ook al luistert er niemand meer.

Niet beschreven binnen het NLD-syndroom en wel gekend binnen het autistisch spectrum:

  • stereotyp spel.
  • fascinatie voor bewegende voorwerpen.
  • stereotype lichamelijke bewegingen.

Differentiatie met ADD:

  • het aandachtstekort dat kenmerkend is voor ADD komt ook voor bij NLD maar dan enkel op het gebied van visueel ruimtelijk inzicht.

Gemeenschappelijke kenmerken van ADHD, dyspraxie, NLD en AS:

  • problemen op het gebied van aandachtsconcentratie.
  • psychomotorische en motorische ontwikkelingsproblemen.
  • vrij normale spraak- en taalontwikkeling.